Het Koelhuis, Zutphen

Een kolos van vijf verdiepingen van een eeuw oud: Het Koelhuis in Zutphen is een fors herbestemmingsproject, waar Mieke van Tilburg en haar partner Bert Hoogeveen de schouders onder hebben gezet. Het Koelhuis werd gebouwd in 1920 in opdracht van een zuivelcoöperatie, die er in de zomer boter in opsloeg. In de winter kon daar dan een hogere prijs voor gevraagd worden. En paar jaar later werd er in Het Koelhuis ook groente en fruit gekoeld. Het pand was in bedrijf tot 2005, daarna stond het zeven jaar leeg.

In maart 2012 dienden van Tilburg en Hoogeveen hun plan voor Het Koelhuis in bij de gemeente Zutphen. De oorspronkelijke bedoeling van Het Koelhuis was om producten gekoeld op te slaan, daarom was alles erop gericht om de buitenwereld optimaal buiten te sluiten. Van Tilburg en Hoogeveen wilden het pand juist openstellen voor de omgeving en daarmee verbinden. Het moest een toegankelijk, open pand worden. Hun plan viel in goede aarde. Belangrijk bij de gunning was ook dat zij samen drie rollen vervulden. Ze waren en zijn ontwikkelaar, eigenaar én exploitant. Ze ontwikkelen het pand om er vervolgens ook zelf iets mee te doen, dat gaf vertrouwen en het heeft tot nu toe ook voor een organische ontwikkeling gezorgd.

Het Koelhuis werd ontworpen door de architecten J.G. Wattjes en A.J. Jansen. De betonconstructie van het gebouw was modern, naar Amerikaans voorbeeld. Aan het metselwerk is de Amsterdamse Schoolperiode af te lezen. Andere karakteristieke elementen, die van Tilburg en Hoogeveen hebben weten te behouden, zijn de stoeltjesprofielen van de kozijnen, zeshoekige glazen bouwstenen (briques Falconnier), houten isolatiedeuren en authentieke weegschalen. Al die elementen bij elkaar zorgen ervoor dat Het Koelhuis de stoere, stevige uitstraling houdt waar van Tilburg en Hoogeveen zo blij van werden toen ze het pand kochten.

SUCCESFACTOREN EN AANDACHTSPUNTEN

Het ontwikkelen van een pand was voor van Tilburg en Hoogeveen een nieuw vak, waar ze veel ervaring in hebben opgedaan de afgelopen jaren. Drie belangrijke lessen willen ze delen:

verzamel de juiste mensen om je heen

Van Tilburg en Hoogeveen zorgden voor een goed team om hen heen. Van iemand die kon zorgen voor goede bouwtekeningen, waar de vergunningverleners tevreden over waren tot een adviseur die de business case helder op papier kon zetten. Soms kochten ze de kennis in, maar het kwam ook voor dat ze de kennis in de vorm van sponsoring kregen.

zorg meteen voor reuring

Het leek in eerste instantie logisch om eerst de gevel aan te pakken, maar een financieel adviseur raadde aan om dat juist niet te doen. ‘Met die gevel, daar verdien je het niet mee.’ Dus maakten ze eerst de begane grond geschikt voor exploitatie. Dat gaf meteen reuring en er kwam weer geld in kas. Na drie jaar was de Triodos bank bereid om mee te financieren, waardoor ze verder konden met de aanpak van de overige verdiepingen. Het was een organische ontwikkeling, die ook nog eens in de pas bleef met de ontwikkeling van het gebied om Het Koelhuis heen. 

blijf dicht bij jezelf

Veel mensen hebben een mening over wat jij het beste kan doen met dat grote project. Het is belangrijk om dicht bij jezelf te blijven. Iedere stap die je zet moet gericht zijn op het grotere doel op de lange termijn: het hele pand ontwikkelen, maar wel binnen de mogelijkheden van het huidige moment. Is er onvoldoende budget om de gevel en het dak in orde te maken, focus dan op de dingen die op dat moment al wel kunnen.

FINANCIERING

De eerste drie jaar is alles gefinancierd met eigen geld. Het was volop crisis, dus vreemd vermogen in handen krijgen was niet simpel. Toen de exploitatie van de begane grond eenmaal liep, kwam er geld binnen en was ook Triodos Bank bereid om in te stappen. Ze hebben voor hun hele traject maar één subsidie aangevraagd. Het ging om een onderzoek naar koelhuizen in de regio, in opdracht van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed. Het kasboek van een halve eeuw geleden gaf inzicht in het hele netwerk om Het Koelhuis heen. Het herstellen van de band met het ‘achterland’ van toen, is voor de komende jaren nog een actiepunt.

DUURZAAMHEID

Er worden zoveel mogelijk materialen hergebruikt. De trap naar het dak komt van het station Utrecht. Wat de energievoorziening betreft wordt er nog volop gezocht naar goede oplossingen. Omdat dit gebouw oorspronkelijk een koelhuis was, is er met de bouw rekening gehouden met goede isolatie. Dat betekent dat dit pand van zichzelf al behoorlijk duurzaam is.

Contact

https://www.hetkoelhuis.nl

http://www.ziltarchitecten.nl