WGF-kazerneterrein, Harderwijk

Het SOMA College is een vakopleiding voor de grond-, water- en wegenbouw. De schoollocatie is gelegen op het voormalig WGF-kazerneterrein, waar alle bestaande gebouwen een nieuwe bestemming hebben gekregen. Het is tegenwoordig het Bouw & Infra Park, welke verrassend aansluit bij de voormalige functie. De opdracht omvatte een deel nieuwbouw, verbouw, renovatie bij, in en aan de oude militaire kazerne. De kazerne is een gemeentelijk monument.

Historie

De oorspronkelijke functie van de Willem George Frederikkazerne (WFG) was een "stallencomplex ten behoeve van het 1e regiment veldartillerie". Het centrale middendeel van de gebouwen was een rijbak voor paarden en de lange smalle gebouwdelen waren de stallen voor de paarden. Van deze functie is nog een aantal kleine aanwijzigingen terug te vinden, zoals de stalen ringen in de buitengevels waaraan de paarden tijdelijk vastgezet konden worden.

De kazerne is ontworpen in 1938 door kapitein der genie A.G. Boost in het zogenaamde type Boost II. De bouw was in 1939 en de kazernesluiting in 1994. Daarna heeft het complex meerdere functies gehad.

Opgave

Het SOMA College heeft meer dan 40 imposante machines als torenkranen, shovels, draglines, asfalteermachines, etc. tot zijn beschikking. Een uniek opleidingsterrein van 27 hectare. De accommodatie biedt plaats aan 300 deelnemers in het dagonderwijs en ruim 500 werkende deelnemers. Naast deze oefenterreinen beschikt het SOMA College over moderne practicumruimtes waar men het dagelijks onderhoud uitvoert aan de machines.

Het gebouw is eigendom van Bouw & Infra Park BV. In de tijd dat de paarden werden vervangen door gemotoriseerde voertuigen was de oorspronkelijke rijbak veranderd in een werkplaats compleet met smeerkelders waar het onderhoud aan voertuigen, tanks e.d. van defensie werd gedaan. Deze werkplaatsen waren door het SOMA College al in gebruik genomen als werkplaats voor hun eigen machinepark. De gebouwen hebben met uitzondering van de zolders niet leeg gestaan. Er was geen bestemmingswijziging nodig en de herbestemming sloot voor de begane grond aan op het gebruik van het leger, maar nu zijn het praktijkruimten. De zolders zijn nu theorieruimten.

De opgave was in basis het bij elkaar brengen van de theoretische omgeving (gehuisvest in het tijdelijk op het terrein naastgelegen gebouw) met de praktijkruimten. Belangrijk aspect hierbij was te zorgen voor een open transparant gebouw waar de verschillende opleidingen binnen het gebouw herkenbaar en beleefbaar zouden zijn. Dit heeft zich vertaald in een concept waarbij op de begane grond de praktijkruimten zijn ondergebracht met in de overgangsgebieden tussen de verschillende vleugels van het gebouw de ondersteunende ruimten. Op de in onbruik geraakte zolders zijn per opleiding de grotere theorielokalen ondergebracht. Ontvangstruimte, administratie, en de algemene theorielokalen zijn ondergebracht in het ellipsvormige volume. Door het gebouw is een nieuwe centrale verkeersas gelegd welke alle vleugels alsmede de nieuwbouw op twee niveaus koppelt. De tijdelijke huisvesting moest worden verwijderd. De vergunning van vijf jaar was verlopen.

Aanpak

De theorielokalen waren gevestigd in een tijdelijke huisvesting op het terrein. Voor deze huisvesting is in het ontwerp een permanente oplossing gezocht waarbij vanuit de filosofie binnen de school een optimale koppeling is gemaakt tussen theorie, praktijk en ondersteunende functies. De theorieruimten zijn ondergebracht in de bestaande kapconstructie boven de praktijkruimten. Deze ruimten zijn onderling gekoppeld door middel van open trappen. De overige nieuwe ruimten zijn ondergebracht in een ovaalvormig volume in drie bouwlagen. De drie bestaande en het nieuwe volume worden gekoppeld door een centrale as met twee niveaus. Deze centrale as is als een transparante zone door het gebouw gelegd welke alle in het gebouw aanwezige functies koppelt en zichtbaar maakt.

Financiën

De opdracht bestond uit een Total Engineering opdracht met een taakstellend budget van euro +/- 5 miljoen. De bouw is binnen de gestelde planning van start bouw februari 2011 tot eindoplevering december 2011 gerealiseerd. Een krappe bouwtijd in twee fasen: verbouw en nieuwbouw. De omvang is 2100 m2 BVO nieuwbouw en 2200 m2 BVO verbouw.

Leerpunten

Hoewel de bestaande panden redelijk recent zijn (1939) en men zou verwachten dat het programma van eisen makkelijk in te passen zou zijn, lukte de nieuwe functie inpassen niet zonder meer. Ook de herbestemming en het gebruik in de loop der tijd en het beperkt aanwezig zijn van historische details waren punten van overleg met gemeente en haar monumentencommissie. Bijzonder was dat de oorspronkelijke bouwtekeningen nog aanwezig waren. Bijvoorbeeld de wens om de oude stalen kozijnen in te passen en te laten voldoen aan de huidige isolatie-eisen is goed gelukt.

Meer informatie en contact

• De historie van het complex is verwoord in het rapport "ARCX, bouwhistorische verkenning van gebouw 30" (10-04-09)
• Architect Pieter Schievink, bureau WAA, tel. 0512 - 571 475, e-mail
• Opdrachtgever: Bouw & Infra Park BV, Ceintuurbaan 2, 3847 LG Harderwijk. Bestuurder P.Pool, directrice SOMA A. van Bodegom, tel. 0341 - 499 100, e-mail.