Adres

Zwolseweg 29 8181AB Heerde Nederland

Monumentstatus
Gemeentelijk monument
Transformatiejaar
2024
Oude functie
School
Nieuwe functie
Bed and Breakfast
Creatieve ateliers en ambachtelijke bedrijven
Horeca
Sportfaciliteit
Wonen

Sandra Hulsman-van Andel en haar man Machiel Hulsman waren al een tijdje op zoek naar een pand buiten de Randstad, ergens tussen Zwolle en Arnhem. In de weekenden trokken ze erop uit met de auto en een picknickmand, op zoek naar iets geschikts. Met ruimte om te ondernemen en te wonen en ruimte voor hun kinderen om te spelen. 

Op een dag reden ze een route door Vaassen en Heerde. ‘Een leuk dorp met volop voorzieningen, ook voor de kinderen. Het pand van de Nijverheidsschool viel op. Mijn man vond het meteen mooi. En ik dacht: rij maar door! Toch zijn we gaan kijken en het was onwijs groot. Met mooie, lichte ruimtes, juist voor onze bedrijven. 

Ik wilde een yogastudio opzetten en Machiel is horlogebouwer. 

In Hilversum werkte hij al in een atelier in een oud Dudok schoolgebouw.’

Uitnodigingsplanologie

‘Op de deur hing een briefje van de vastgoedbeheerder. We belden meteen de volgende dag de gemeente en hoorden toen dat het idee was dat mensen plannen konden indienen voor het pand. De sluitingsdatum was over twee weken. We besloten om ervoor te gaan en ons te verdiepen in het project. 

Toen kwamen we erachter dat de gemeente een ‘Cittaslow’ gemeente was. Dat is een keurmerk voor gemeenten die belang hechten aan gastvrijheid, vakmanschap, streekproducten, een goede leefomgeving, cultuurhistorie en behoud van identiteit. Dat past precies bij waar wij voor staan met onze bedrijven. Er was geen vraagprijs, dus het was moeilijk inschatten wat de kosten zouden zijn. Een vriend van ons is restauratieaannemer en hij hielp ons daarbij. Het leek financieel haalbaar. Op basis van historische tekeningen maakten we onze plannen voor de nieuwe invulling. In ons voorstel focusten wij op vakmanschap, duurzaam toerisme, biodiversiteit, mentale en fysieke gezondheid. We wilden het pand weer in ere herstellen en het ook verduurzamen. Alle tegels van het schoolplein gingen eruit en daarvoor in de plaats is er nu een klimaat adaptieve tuin. 

Het gebouw zit in de harten van veel Heerdenaren. 

Daarom hebben we ook ruimte gecreëerd voor ontmoeting en een buurtfunctie.’ 

Inzet van deskundigheid

‘Het is voor een particulier bijna onbegonnen werk, zo’n herbestemming. Gelukkig hadden wij allerlei hulptroepen. Ons herbestemmingsplan werd uitgewerkt door Yvan Veninga, een bevriende architect. Mijn vader is accountant, hij hielp bij het cijfermatige overzicht. Daarnaast dacht een vriend van ons mee bij de verduurzaming. En Machiel is enorm technisch aangelegd, die werkte zelf ook allerlei opties uit. Mijn moeder kwam op dag 1 al met de tip om vooral ook te denken aan het Restauratiefonds. Mijn moeder is kunstdocent en zij kende het Restauratiefonds. Ik ben meteen op de site gaan kijken. Dat was een gouden greep. We hebben gedurende het hele proces veel gehad aan het Restauratiefonds. En ook het platform monumenten.nl is helpend. Bovendien kun je op die site veel handige informatie vinden. De emotionele ondersteuning die we kregen vanuit de mensen van het Restauratiefonds was heel fijn. Het was soms best stressvol, maar ze straalden gedurende het hele proces uit dat ze vertrouwen in ons project hadden. De accountmanager is een aantal keren langs geweest en ze volgden ons op onze socials. De gemeenschappelijke passie die we hadden voor ons project, dat was fijn.’

Aannemer vinden

‘We wilden graag aan de slag met een restauratieaannemer uit de buurt. Dat was spannend, want we hoorden natuurlijk hoe druk ze het hadden. Maar binnen twee weken werden we door allemaal teruggebeld. We zijn in zee gegaan met een lokale aannemer, uit ’t Harde, met ook een vestiging in Vorchten, dat is ook gemeente Heerde. Binnen een maand konden ze aan de slag. Alleen vielen de kosten veel te hoog uit. Toen hebben we nog flink gesneden in de plannen. We bezuinigden op kwantiteit, nooit op kwaliteit. Zo werkten we met stelposten voor voeg- en metselwerk van de gevel en de restauratie van alle kozijnen.
De aannemer begon met het conserveren van de buitenkant. De binnenkant hebben we helemaal laten uitvoeren door een Poolse aannemer. We bekeken per week wat er op dat moment nodig was om aan te pakken, zonder aanneemsom. Dat werkte goed, je kunt daardoor steeds inspelen op wat zich voordoet. We betaalden per week. Mijn man deed de bouwbegeleiding en ik was de algemene projectleider. Ik deed ook de communicatie met de omgeving. Dat was in verband met mogelijke overlast goed om te doen. En ook in de toekomst willen we de verbinding met de buurt handhaven.’

Financiering 

‘Uiteindelijk werden wij door de gemeente en de omwonenden gekozen tot het favoriete initiatief, dus wij mochten het kopen. Maar toen kwam er een vervelende kink in de kabel. Omdat er deels sprake was van een zakelijke herbestemming, moest er een marktconforme prijs betaald worden. Maar wat is marktconform voor zo’n pand? Dat was nog een heel proces. Wij besloten uiteindelijk water bij de wijn te doen. Gelukkig bracht ons huis voldoende op om de aankoop zonder hypotheek te kunnen doen. Voor de restauratie en de verduurzaming konden we een beroep doen op het Restauratiefonds. Het hele project was zonder Restauratiefonds echt niet gelukt. Nu konden we laagrentend lenen. Accountmanager Harry Kers kon putten uit fondsen voor herbestemming, verduurzaming en gemeentelijke monumenten. Verder hebben we nog subsidies gekregen van de gemeente, de provincie en het waterschap. Wij willen de komende tijd een beetje rust en hier lekker draaien met onze bedrijven. Op de wat langere termijn, wanneer we ook weer wat financiële reserve hebben, pakken we de B&B kamers en de grotere yogastudio aan.’

Verduurzaming

‘Voor de verduurzaming maakten we een apart plan. Het gebouw ging meteen bij aankoop van het gas af. De eerste stap was isolatie, belangrijk voor koelte in de zomer en warmte in de winter. De wanden werden geïsoleerd met 10 cm dikke PIR platen. Dat was de dikte die mogelijk was, zonder in de knel te komen met sierlijsten en kozijnen. 

Op het dak zijn 96 zonnepanelen geplaatst, dat kon omdat ze vanaf de weg door de hoogte van het pand niet te zien zijn. Voor de opslag van de energie is bewust niet gekozen voor accu’s, omdat de productie daarvan ook weer milieuproblemen met zich meebrengt. Onder het schoolplein bleken betonnen bunkers te zijn, die zijn nu goed geïsoleerd. Hier is warm water opgeslagen dat in koude of donkere tijden de vloerverwarming bedient. Zo blijft de basistemperatuur in alle delen van het gebouw aangenaam en hoeven de lucht/lucht warmtepompen- per bouwdeel is er één geplaatst- minder bij te springen. Alle ruimtes zijn voorzien van vloerverwarming (fermacell), behalve in de centrale hal waar een monumentale vloer ligt. Hier is de verwarming in de muren geplaatst. Door alle ruimtes loopt een WTW-systeem, voor luchtverversing en om schimmel en condens tegen te gaan. Waar het kon is dubbel glas geplaatst. Waar dat niet kon, werkten we met polycarbonaat achterzet- of inzetramen.' 

- Succesfactoren en aandachtspunten

Betrek de omgeving bij je plannen 

‘We hebben veel ingezet op communicatie met de buurt. We stopten even briefjes in de bus bij extra overlast en zorgden ervoor dat we goed bereikbaar waren. Een heel enkele keer kregen we een berichtje en daar konden we dan ook meteen op reageren. We hebben de hele buurt onlangs ook uitgenodigd voor de officiële opening en de nieuwjaarsborrel.’

Houd rekening met toekomstige gebruikers

‘Het is niet vanzelfsprekend dat het gebouw de komende eeuw altijd in gebruik zal blijven op de huidige manier. Daarom hebben we voor de energievoorziening het complex in drie delen opgeknipt. Ieder deel heeft een eigen warmtepomp en meterkast, zodat de energie- en warmtevoorziening per deel geregeld kunnen worden. Dat biedt flexibiliteit voor toekomstig gebruik.’

Zorg voor goede betrekkingen met iedereen die iets van je plan mag vinden

Sandra zorgde voor goede communicatie met alle betrokken partijen. ‘Niet alleen met buurtbewoners, maar ook met instanties zoals de gemeente en het Gelders Genootschap. Dat hielp op momenten dat zich hobbels voordeden. Zo was er op het dak een uitbouw, later eens geplaatst. Deze opbouw was helemaal verrot en het was sowieso voor het gebouw beter om dit deel te verwijderen. Dit stond alleen niet in onze vergunningaanvraag. Sommige dingen weet je nu eenmaal niet van tevoren. Gelukkig kregen we steun van het Gelders Genootschap.’

Contact en links

nijvertijd.nl

bloomyoga.nl

hulsman-timepieces.com

 

Tekst: Erna Oosterveen
Fotografie: Sandra en Machiel Hulsman 

Vind de juiste specialist voor uw monument in de SpecialistenWijzer op Monumenten.nl, met expertise in onderhoud, restauratie en verduurzaming. Voor elke klus een geschikte specialist met kennis van en hart voor monumenten. 

Laat u inspireren door herbestemde scholen en ontdek de unieke schoonheid. Met bijna 30 voorbeelden verspreid door heel Nederland laten wij u zien wat mogelijk is bij het herbestemmen van een monumentale school. Raak geïnspireerd!

Bouwjaar
1912
Architect (transformatie)
Yvan Veninga
Eigenaar
Sandra en Machiel Hulsman
Betrokken partijen
Aannemers: Prins Wonink Bouw en Berva Bouw
Bouwkundig advies: Jaap Keuning
Zonne energie dakpark: All4Solar
Installateur: Biomontage
Tijdelijk / permanent
Permanent
Gebruiker(s)
Bloom Yoga, Hulsman Timepieces, woonruimtes, ontmoetingsruimtes
Aantal eenheden (kamers/appartementen/werkunits)
9
Monumentnummer
17
Google map of Van leegstand naar levendigheid: De transformatie van Nijverheidsschool Nijvertijd