Middeleeuws kasteel is nu het middelpunt van Goes

Middeleeuws kasteel is nu het middelpunt van Goes

Waar voorheen ridders jonkvrouwen het hof maakten, kun je tegenwoordig trouwen. En dineren, borrelen en overnachten. Slot Oostende in het Zeeuwse Goes is een kasteel uit 1200.  In 2017 is het in negen maanden omgetoverd tot restaurant, brouwerij, feestlocatie en hotel.

De locatie van Slot Oostende is de oudst bebouwde plek van Goes. Tot 1747 blijft het kasteel in het bezit van verschillende adellijke families. In dat jaar koopt de Raad van State het, die er een ziekenhuis van maakt. In 1750 krijgt het complex de bestemming van herberg en vanaf dat jaar zal het altijd dienen als horecagelegenheid. In deze periode zijn grote delen van het slot gesloopt en vervangen door een bioscoopzaal en foyer

Vanaf 2000 staat het eeuwenoude slot 17 jaar lang leeg en op instorten. De gemeente is dan ook zeer erkentelijk dat ondernemers Yamina Abdoun en Anita Maas er brood in zien. De twee ondernemers kennen elkaar van hun tijd bij de Roompot. Abdoun was daar commercieel directeur en aandeelhouder. Anita Maas was er verantwoordelijk voor logiesomzet en horeca.

‘Wij wilden een horecagelegenheid beginnen in Goes, op een bijzondere locatie die tevens groot genoeg was voor onze plannen’, vertelt Abdoun. ‘We zaten nog midden in onze zoektocht toen de gemeente Goes ons belde: of we wel eens aan Slot Oostende hadden gedacht. Eenmaal ter plaatse zagen we het direct voor ons. Toen we het de volgende dag lieten zien aan onze echtgenoten, die de bouwwerkzaamheden op zich zouden nemen, was iedereen enthousiast.’

Uitgangspunt is van begin af aan zo veel mogelijk behoud van het monumentale gebouw, maar vanwege de zeer slechte technische staat – ‘het is nét niet ingestort’, zegt Abdoun - wordt het gedeeltelijk vernieuwbouw. De monumentale resten van het slot worden gerestaureerd en de delen die bouwtechnisch niet te handhaven zijn vernieuwd. In het slot is nu ruimte voor meer dan 200 gasten tegelijkertijd. Ze kunnen kiezen uit diverse zalen: de Ridderzaal, de Brouwzaal en de Jacobaserre. En er kan gefeest worden in de Torenzaal. In een nieuwe aanbouw is de brouwerij ondergebracht en in de oude pastorie zijn een tweede feestzaal en 8 hotelkamers gerealiseerd.

Omwonenden en ondernemers in de omgeving zijn in jubelstemming. ‘Zeventien jaar lang had er een bordje aan de weg gestaan met de boodschap ‘hier komt een nieuwe stadsontwikkeling’. Eindelijk kwam die er dan écht’, zegt Abdoun. ‘Men was blij met dat de verwaarloosde plek in Goes onder handen werd genomen, dus iedereen stelde zich meewerkend op. Onze buurman, een accountantskantoor, heeft in de negen maanden dat wij aan het klussen en restaureren waren, zijn parkeerplaatsen beschikbaar gesteld voor onze aannemer.’
 

Succesfactoren en aandachtspunten 

Gemeente hielp met vergunningen
‘Ook de gemeente werkte mee. We hadden immers een gemeenschappelijk belang: Goes een nieuwe trekpleister geven. Het zou Goes goed doen als in het kasteel een mooie horecagelegenheid kwam. Vergunningen voor verbouwingen waren heel vlot geregeld. Normaliter zijn dat tijdrovende processen. De gemeente wist precies waar de plannen aan moesten voldoen om een vergunning te krijgen. Denk bijvoorbeeld aan de akoestische voorwaarden. Zij hebben ons geholpen dat netjes op een rij te zetten’, blikt Abdoun terug.

Brandtrap verstoppen
Echter waren er ook punten waarop de gemeente en het ondernemers-duo elkaar niet direct konden vinden. ‘De gemeente stelde voor dat we een brandtrap zouden plaatsen, dwars door twee net gerestaureerde muren heen’, zegt Abdoun. ‘Wij hadden er een heel andere voorstelling bij; wij zagen de brandtrap liever aan de buitenkant van het gebouw. Er is een wethouder langsgekomen en ter plekke hebben wij hem kunnen overtuigen van ons ontwerp. Er is geen enkel historisch onderdeel aangetast, en dankzij de klimop die erlangs omhoogklimt, past de trap helemaal in het historische plaatje.’

Kelder weer begaanbaar
De kelder van het complex, de oorspronkelijke begane grond van het kasteel, was door de eeuwen heen onbegaanbaar geraakt. Vanwege vochtproblemen was de kelder waarschijnlijk al in de achttiende eeuw voor een deel volgestort en is het vloerpeil verhoogd. ‘We hebben het grondwater onder controle gekregen en de vloer verlaagd. Hierdoor is de ruimte weer over vrijwel de volle hoogte beleefbaar. Hier worden nu borrels en bierproeverijen gehouden.’

Onaangename verrassing
Hoewel vrijwel alles voorspoedig ging - het hele slot is vanaf de aankoop in negen maanden klaargemaakt voor de opening - was er één fikse tegenvaller. ‘Toen we een oude muur wilden herbouwen, kwamen we erachter dat daar geen fundering zat. Ook onder maar liefst twee derde van het gebouw, waar nu de brouwzaal zit, ontbrak fundering. Het stond op klei en toen die werd afgegraven, zweefde het gebouw. In een week tijd was ons budget voor onvoorziene werkzaamheden op. Maar de aannemer heeft het mooi opgelost. Hij plaatste steigers onder het gebouw en maakte de fundering stukje bij beetje compleet.’

Archeologisch onderzoek
Een andere kostenpost bleek het archeologisch onderzoek. Abdoun: ‘Wanneer je op een historische plek wil herbestemmen, kan de gemeente proefboringen doen. In de kelder bleken etensresten te liggen. Botjes bijvoorbeeld. Die waren goed bewaard gebleven, doordat er water in de kelder stond; er kwam geen lucht bij. Archeologen waren benieuwd wat voor een botjes het precies waren, want dat zegt iets over de levensstijl van de mensen in de middeleeuwen. De kosten van het afgraven zijn helaas voor de eigenaar van de grond, voor ons dus. In ons geval ging het om een onverwachte kostenpost van 80.000 euro.’

Kennis en ervaring
Zowel Abdoun als Maas kennen het klappen van de zweep als het gaat om bouwen, verbouwen en horeca. Abdoun: ‘Ik heb in mijn carrière tot nu toe 7.000 bungalows laten bouwen. Ik weet wat problemen geeft in de bouw en ik ken de gang van zaken rondom vergunningen. Ik hak snel knopen door, want dan kan iedereen verder. Dat houdt de vaart erin. Mensen vragen me geregeld: ‘beslis je dit nou echt in 1 minuut?’ Nou, ik beslis in 30 jaar ervaring’, zegt Abdoun. ‘En Anita is gepokt en gemazeld in de horeca. Die runt de zaak nu.’
 

Financiering

Remco Vos, accountmanager Nationaal Restauratiefonds: ‘De kracht van dit project zit grotendeels in de dames die erachter zitten. Ze kennen elkaar door en door van hun vorige werk en het zijn rasechte ondernemers, echte aanpakkers. Lang niet iedereen zag toekomst in de resten van het kasteel, maar zij maken er in negen maanden tijd een trekpleister van.

Bij het Nationaal Restauratiefonds konden de ondernemers geld lenen voor de herbestemming, restauratie en verduurzaming van hun complex. ‘Het Restauratiefonds stelde zich flexibel op. Het mooiste voorbeeld van die flexibiliteit is dat wij onze leningen achteraf wilden aanvragen. Gebruikelijk is om eerst te lenen en dan te restaureren. Alleen, dan moet je vooraf allerlei rapporten, berekeningen en offertes indienen. Wij wilden liever gewoon aan het werk gaan en achteraf alles op een rij zetten en de lening afsluiten.  Dus zonder aannames vooraf en gebaseerd op de daadwerkelijke kosten. Zo is het gegaan. Dankzij die mogelijkheid hadden we direct na de werkzaamheden weer een goede cashflow’, zegt Abdoun. ‘Deze constructie is niet gebruikelijk, maar omdat de eigenaar een groot deel kon voorfinancieren, is het in deze situatie wel gelukt’, zegt Vos.

Ook heeft het duo een Europese subsidie ontvangen. Dit werd besteed aan de kasteeltuin, waar onder meer een lift is geplaatst om gasten die slecht ter been zijn van het hoger gelegen naar het lagergelegen deel van de tuin te helpen.’

Duurzaamheid

Een gebouw uit de middeleeuwen, hoe maak je dat duurzaam? Het ondernemersduo heeft het niet ingewikkeld gemaakt en het gewoon met gezond verstand aangepakt. ‘In het caférestaurant konden we de daken isoleren, maar de muren niet. Je mag vanwege de monumentale status namelijk niks aan de muren zelf veranderen. Hetzelfde geldt voor de vloeren’, vertelt Abdoun.

‘Op ons terrein hebben we een loods gebouwd, onder meer als opslag voor de brouwerij. Die loods heeft een plat dak en biedt dus de perfecte plek voor zonnepanelen. Maar liefst 440 liggen erop. De stroom die we daar opwekken, leveren we aan het net. De verlichting is geregeld met energiezuinige ledlampen en restwarmte van de ventilatie wordt bewaard voor verwarming.’
De brouwerij, waar jaarlijks 300.000 liter bier door de leidingen stroomt, gaat uitermate slim om met energie. ‘Tijdens het brouwproces wordt bier verwarmd naar tachtig graden. Daarna moet het juist weer afkoelen, van tachtig naar twintig graden’, legt Abdoun uit. ‘Om de temperatuur te verlagen, laten we er koud water langs stromen. Dat water neemt de warmte dus over. Dat warme water gebruiken we de volgende dag weer om te brouwen. Zo maken we de cirkel rond. Dit scheelt heel veel energie.’

Contact en links

Website: www.slotoostende.nl

Facebook: www.facebook.com/slotoostende1

Tripadvisor: https://www.tripadvisor.nl/Restaurant_Review-g635896-d12078769-Reviews-Slot_Oostende-Goes_Zeeland_Province.html

Tekst: Erna Oosterveen, Woord-werk