Adres

Pollartstraat 7-11 6041 GC Roermond Nederland

Monumentstatus
Rijksmonument
Transformatiejaar
2011
Oude functie
Gerechtsgebouw
Gevangenis
Nieuwe functie
Horeca
Hotel

Het Arresthuis uit 1863 is in 1915 uitgebreid en was altijd gevangenis in de voorgaande anderhalve eeuw. In 2006 verloor het rijksmonumentale pand zijn functie. De uitbreidingen zijn gesloopt en hebben plaatsgemaakt voor nieuwbouw. In Het Arresthuis is een hotel-restaurant gerealiseerd. De nieuwbouw voegt zich naadloos in het historisch stadspatroon en de gevangenis met ommuring en tralies straalt de sfeer van weleer uit.

Opgave

Het Arresthuis is gebouwd in 1863 en is gelegen in het historische centrum van Roermond. Destijds diende het als huis van bewaring. Het pand is in diverse richtingen uitgebreid tot een gevangenis waardoor het Bisschoppelijke Paleis uit ± 1650 ook onderdeel is gaan uitmaken van het complex. Het Bisschoppelijke Paleis heeft tot aan het einde van de 20e eeuw als rechtbank gediend. Na het vertrek van de rechtbank heeft het complex tot 2006 gediend als 'bolletjesbajes'. Het werd toen als noodvoorziening ingericht voor drugssmokkelaars die op Schiphol aankwamen.

Aanpak

Domeinen, destijds de eigenaar van de historische gevangenis, schreef in samenwerking met de gemeente Roermond in 2006 een prijsvraag uit voor de herontwikkeling. Niet het hoogste bod, maar de beste kwalitatieve invulling is doorslaggevend. Domeinen en de gemeente Roermond schrijven samen een 'bidbook' met de voorwaarden van de inzending. Daarbij was het uitgangspunt om terug te keren naar de originele bouwomvang van 1863. De latere gevangenisgebouwen mochten dus worden gesloopt om ruimte te maken voor nieuwbouw.

Eén van de vier visies die na de eerste selectie overbleven is het plan van het samenwerkingsverband van Van Pol Monumenten, Luiten Van der Valk Beheer en Proteion Thuis. Hun wensen zijn vertaald door Engelman Architecten.

Van der Valk Hotels heeft in die tijd plannen om de vestiging in Roermond uit te breiden maar omarmt het idee van een 'themahotel' meteen. Het Arresthuis en het cellencomplex worden het hotel met op de begane grond een restaurant en in de cellen de hotelkamers. Proteion stelt dat Roermond behoefte heeft aan senioren- en servicewoningen. Deze locatie in de binnenstad is daar perfect voor.

Na de presentatie van de plannen in de tweede ronde en het opstellen van een verantwoordelijke exploitatiebegroting mag het Roermondse samenwerkingsverband zich winnaar noemen van de aanbesteding. De bouw wordt vervolgens in een periode van anderhalf jaar voorbereid, waarna in 2010 de bouwwerkzaamheden van start zijn gegaan.

Ontwerp

Hoofdvorm & interieur

De ingrepen en toevoegingen aan de rijksmonumentale gevangenis zijn minimaal geweest. Wel is het door Metzelaer toegevoegde, monumentale, cellenblok a/d Dionyssiusstraat gesloopt, evenals een deel van de monumentale gevangenismuur. Het door Metzelaer toegevoegde archiefgebouw is behouden.

Typologisch is een gevangenis een logiesgebouw. Er zijn drie cellen minutieus met elkaar verbonden om de Comfort cachotten te maken. Je komt binnen in de zitcel, in de middelste is de slaapcel en de laatste is de natte cel. Voor de hotelkamer wordt één van de drie deuren als toegang gebruikt, de andere twee worden van binnenuit gebruikt als kast. Dit was mogelijk vanwege de dikke muren. De voormalige recreatieruimtes van de gevangenis zijn nu omgetoverd tot Deluxe cachotten. De suites van Hotel Het Arresthuis zijn gelegen in de voormalige directeursvertrekken en sportruimte van de voormalige gevangenis.

Het restaurant van het hotel, restaurant Damianz, is gerealiseerd op de begane grond van Het Arresthuis. Daarnaast beschikt Hotel Het Arresthuis over een bar. De voormalige luchtplaats van de gevangenis heeft plaatsgemaakt voor een stijlvol ingerichte patio. Voor de zakelijke gasten beschikt het hotel over twee vergaderruimten. De Galerij, gelegen in een deel van het voormalige cellenblok, is geschikt voor een feest of partij voor maximaal 250 personen. 

Het Bisschoppelijke Paleis, de voormalige rechtbank, is verbouwd tot vier luxe stadswoningen. Het pand heeft geen publieksfunctie gekregen en er zijn inmiddels zo'n 12 appartementen in gepland/gerealiseerd.

Op de locaties waar de panden gesloopt zijn hebben Woonpunt en Proteion 34 zorg- en serviceappartementen gerealiseerd die zij verhuren. De nieuwbouw is terughoudend ontworpen en hebben dezelfde eenvoud in massa als het gevangeniscomplex.

Succesfactor

'Naast zorgvuldigheid op alle schaalniveaus en liefde voor details, is de jury onder de indruk van het evenwicht tussen respectvol omgaan met de geschiedenis en lef. In het negentiende-eeuwse cellenblok vindt de jury de minimale, doeltreffende ingrepen briljant’, in: juryrapport architectuurprijs BNA Gebouw van het Jaar 2012.

Meer informatie

Bouwjaar
1863
Architect (origineel)
Allard Pierson (gevangenis), uitbreiding in 1915 door juistitiearchitect Metzelaer
Architect (transformatie)
Engelman architecten
Eigenaar
Van Pol Monumenten
Luiten Van der Valk Beheer
Proteion Thuis
Betrokken partijen
Gemeente Roermond
WSM Engineering Heythuysen
Cauberg-Huygen Raadgevende Ingenieurs
Van Hooft Adviesburo
Van der Valk Design
Aannemersbedrijf Louis Scheepers
De installateur
Organisatie
NPH
Gebruiksoppervlakte
4450m²
Tijdelijk / permanent
Permanent
Gebruiker(s)
Van Pol Monumenten
Luiten Van der Valk Beheer
Proteion Thuis
Aantal eenheden (kamers/appartementen/werkunits)
40
Monumentnummer
520543 (gevangenis), 32602 (bisschoppelijke paleis)
Google map of Het Arresthuis, Roermond