Gerardus Majellakerk, Amsterdam

Elk monument vertelt een eigen verhaal en geeft daarmee een gezicht aan een buurt, plaats of regio. Omdat deze prachtige herbestemming in 2011 getransformeerd is, kunnen de gegevens inmiddels verouderd zijn. Evenzogoed blijft dit verhaal een inspiratiebron voor uw herbestemmingsplannen van religieus erfgoed. 

“Herbestemming heeft de Toekomst”
Deze uitspraak is volledig van toepassing op de Gerardus Majellakerk.
Na onze verbouwing en herbestemming van 1992 krijgt in 2011 / 2012 de Gerardus Majellakerk in Amsterdam Oost opnieuw een andere bestemming. Het Nederlands Philharmonisch Orkest (NedPho) neemt de plaats in van Aletta (voormalig IIAV). De Majellakerk, tegenwoordig een monument, zal weer worden verbouwd in een team van Stadsherstel nv, Bouwbedrijf M.J. de Nijs en Architectenbureau J. van Stigt bv. Een monument verliest geen waarde en kan zoals ook nu weer het geval is gerust een volgend leven krijgen. 

Eerste herbestemming

Het Internationaal Informatiecentrum voor de Vrouwenbeweging (later Aletta) redde de kerk, die toen nog geen monument was. Via het AMF (Stadsherstel) in samenwerking met Stadsdeel Zeeburg, behield de kerk een (semi)publieke functie.
De restauratieopgave betrof, naast toevoeging van ramen en extra vloervelden in het schip en het koor, vooral ook funderingsherstel. De complete “ring” onder de koepel en de kolommen van de middentraverse waren veel meer gezakt dan de buitengevels. Deze hebben een aanvullende fundering respectievelijk een verstijving door middel van vloerenkoppeling gekregen. De begane grondvloer is in dat stadium vernieuwd en deels verdiept, met name ter plaatse van het koor waar extra archiefruimte is gemaakt.

Tweede herbestemming

Samen met Stadsherstel, de architect Kees Spanjers van het bureau Zaanen en Spanjers Architecten voor het interieur, Peutz voor de akoestiek en bureau J. van Stigt is de kerk geschikt gemaakt voor het Nederland Philharmonisch Orkest en voor NedPhO Go. Dat laatste is een initiatief van het orkest om klassieke muziek toegankelijk te maken voor groepen mensen( oa schoolkinderen) die normaal gesproken niet snel in een concertzaal zullen komen. 
In deze tweede ingreep is de in de eerdere verbouwing toegevoegde insteekvloer in de grote koepel weggehaald, zodat een grote oefen- en opvoeringszaal voor het orkest ontstaat. De ruimte is  nog extra vergroot omdat 1 travee van de vloeren bij het koor op alle verdiepingen is gesloopt. De ruimtes aangrenzend aan de grote zaal zijn foyers en instrumentenbergingen. De overige ruimtes zijn allemaal gericht op de zaal en zijn backoffices, kantoren en oefenruimtes.
De externe kantoorruimte is met een glazen voorzetpui vóór de bestaande pui, extra (akoestisch) gescheiden van de oefen- en uitvoeringszaal van het NedPho.
Extern is een loadingdock toegevoegd waar instrumenten veilig door kunnen worden getransporteerd zonder vocht en temperatuurverschillen.
Het interieur van de kerk is hoofdzakelijk in akoestisch en installatietechnisch oogpunt verbeterd. Zowel voor geluid naar de omliggende gebouwen als naar de omliggende ruimtes  zijn achterzetramen, isolerend glas, klankkaatsers en voorzetwanden toegepast.
Voor uitvoeringsdoeleinden zijn in de zaal een verdiepte bak gemaakt waarin behalve zitplaatsen voor ongeveer 200 personen, plaats is voor de luchtinstallatie. Bovenin de koepel hangt een truss voor (theater)verlichting. 
De akoestiek van de zaal is geweldig tot vreugde van het NedPho. Net als in de vorige verbouwing krijgt de Gerardus Majellakerk weer een (semi)publieke functie en een verdiend derde leven! Niets zo flexibel als een monument.

Financiering

1992 De bouwsom was € 2.370.000. De ruimtes om de geplaatste “tafel” werden door het plaatsen van tussenvloeren verbouwd tot kleinschalige kantoorunits, die nodig waren voor een sluitende  exploitatie. De opdrachtgever was het AMF
2011 De bouwsom ten behoeve van de thuisbasis voor NedPho is 3.000.000

Leerpunten

De Majellakerk is een kenmerkend voorbeeld van de bouwstijl van bureau Van Stigt; behoud van de karakteristiek en de stedenbouwkundige context; met zeer bescheiden financiële middelen maximale gebruiksruimte creëren, met respect voor het bestaande gebouw. Daarnaast verhuurconcepten ontwikkelen die passend zijn voor het specifieke gebouw en daarbij verantwoordelijkheid dragen voor alle aspecten. Publieke toegang en levendigheid is echt een vereiste voor dit soort gebouwen en daar moet vooraf goed over worden nagedacht 

Meer informatie

• Informatie over het project op de website van architectenbureau van Stigt
• Boek Bouwmeesters met draagvlak
• Contactpersoon: info@burovanstigt.nl

Vind de juiste specialist voor uw monument in de SpecialistenWijzer op Monumenten.nl, met expertise in onderhoud, restauratie en verduurzaming. Voor elke klus een geschikte specialist met kennis van en hart voor monumenten.