Het Duvelhok is de oudste nog bestaande textielfabriek in Tilburg. De broers Isaac en Abraham Deen begonnen er in 1862 een katoenspinnerij. In 1880 ging het gebouw over in andere handen en kwam er een wolspinnerij in. Maar pas in 1911 werd de oude fabriek een echt ‘duvelhok’. De eerste bewerking van wol wordt ‘duvelen’ genoemd. In deze fase wordt de wol schoongemaakt. Het verhaal gaat dat de arbeiders die met deze klus bezig waren er na een tijdje uitzagen als ‘duvels’, want het was een smerig klusje. Toen de fabriek in 1968 dicht ging, werd het een kunstenaarswerkplaats. Karin Bruers kocht het pand in 2014, om er zelf te kunnen werken aan het social sofa project, maar ook om er ruimte te bieden aan anderen. Inmiddels is het pand duurzaam gerestaureerd. In 2016 was de officiële opening en sindsdien is het weer volop in bedrijf. Een aantal creatieve bedrijven hebben er hun werkruimte, zoals een filmbedrijf en een school voor kunstonderwijs. In de grootste ruimte worden de social sofa’s, enorme betonnen banken, voorzien van prachtige mozaïeken. De sociale sofa’s vinden hun weg naar buurten in binnen- en buitenland, om daar te zorgen voor sociale verbinding. Verder bedacht Karin als belangrijke activiteit in het Duvelhok de ‘social salon’. In de ‘social salon’ worden ouderen een dagdeel heerlijk in de watten gelegd. Een bezoek aan de kapper of de manicure wordt een ochtend of een middag gezelligheid met koffie en lekker eten.
Succesfactoren en aandachtspunten
- Kijk veel rond bij anderen
Karin Bruers ging in Tilburg vaak naar het Textielmuseum en museum De Pont om te kijken hoe daar dingen waren aangepakt. Het pand van Karin heeft weliswaar van houtconstructie, terwijl de Pont een staalconstructie kent, toch viel er veel inspiratie op te doen. Ook in het archief van het textielmuseum was materiaal over het Duvelhok voorhanden, wat hielp bij het maken van de plannen.
- Wees een diesel, neem de tijd
Doe rustig aan, neem de tijd, kijk eerst wat het pand nodig heeft en wat je er verder mee wil. En bij twijfel geldt altijd: niet doen!
- Heb oog voor details en houd ze ook in stand
Als voorbeeld noemt Karin Bruers de klinkertjes. Die heeft ze behouden, maar dat maakte het openen van een deur er niet gemakkelijker op. In plaats van de vloer aan te passen aan de deur en dus de klinkers te verwijderen, besloot Karin de deur aan te passen aan de klinkertjes. Dat lag niet voor de hand, maar geeft veel voldoening!
- Zorg dat je ook een onderhoudsplan hebt
Karin liet zich ondersteunen door Vitruvius, dit bureau maakte het restauratieplan, inclusief de begroting en planning. Maar ze stelden ook een onderhoudsplan voor de komende vijf jaar op. Het is handig om op deze manier voor een langere tijd in beeld te hebben waar je qua onderhoud voor komt te staan. Ook de Monumentenwachten in de verschillende provincies kunnen een dergelijk onderhoudsplan maken. Als je tijdig bepaalde werkzaamheden uitvoert, kan je vaak voorkomen dat je op een ongelegen moment voor grote kosten komt te staan.
Financiering
Karin moest een flink bedrag lenen om het Duvelhok te restaureren en her te bestemmen. Het Restauratiefonds heeft een laagrentende Restauratiefondsplus-hypotheek verstrekt. Voor de ‘social salon’ vond Karin in Tilburg ook nog een aantal sponsoren.
Duurzaamheid
Karin Bruers had het geluk dat het ministerie van OCW een pilotproject startte voor duurzame monumenten. Het Duvelhok werd een van de zes voorbeeldprojecten en dat gaf de mogelijkheid om de restauratie ook nog eens compleet duurzaam uit te voeren. Het Duvelhok heeft achterzetramen, overal ledverlichting, alle wanden zijn geïsoleerd met voorzetwanden, het dak is vernieuwd en geïsoleerd, er is een pallet houtkachel, waterbesparend sanitair en er zijn zonnepanelen. Het streven is om helemaal zelfvoorzienend te worden. Nu worden kleine ruimtes nog verwarmd met een centrale verwarming op gas, daar wil Karin nog vanaf. Thuis heeft ze aardwarmte, misschien gaan ze dat hier ook doen.’
Contact en links
http://www.duvelhok.com/
https://www.bedauxdebrouwer.nl/
http://www.vitruvius.nl/
https://www.nicodebont.nl